De hooglanden in het noorden van Montenegro lonken met hun talloze mogelijkheden voor avontuur.
Het grandioze landschap, met de nationale parken Durmitor, Biogradska Gora en Prokletije, is een droombestemming voor iedereen die wil hiken, mountainbiken, raften of canyoningen. Maar ook voor degenen die liever relaxen is deze ruige regio de moeite van het verkennen waard, vanwege het cultureel en historisch erfgoed, de feestelijke sfeer, de heerlijk verse lokale specialiteiten en de plattelandse gastvrijheid.
Cultuur van het noorden
Op slechts 25 kilometer van het Kolašin skiresort (het startpunt voor het verkennen van Biogradska Gora nationaal park en de berg Bjelasica) vind je het 13e-eeuwse klooster Morača Monastery – een van de culturele hoogtepunten van het land. Prachtig hooggelegen in de vallei van de rivier de Morača biedt het een rustige plek om bij te komen van de spannende autorit door de vallei. De monniken die er wonen verzorgen hun bijenkorven en overal zie je levendige, allegorische fresco’s die eeuwen geleden werden geschilderd door de meesters van de orthodox-religieuze kunst.
Op de drempel van de nationale parken Biogradska Gora en Durmitor – doorregen met prachtige paden om te mountainbiken en te hiken – ligt de stad Mojkovac. Hier werd de beroemde (en woeste) strijd van de Eerste Wereldoorlog gevochten waarin de troepen van Montenegro tegen alle verwachtingen in het machtige Oostenrijks-Hongaarse leger versloegen. Niet ver van het slagveld, waar overblijfselen van de loopgraven nog altijd zichtbaar zijn, staat het Gedenkteken voor de Helden van de Slag bij Mojkovac; het symbool van de stad. De strijders uit het verleden zijn een bron van aanzienlijke trots in dit gebied, zoals je zult merken als je met de lokale bevolking een praatje maakt over de diepgewortelde moraal van čojstvo i junaštvo (menselijkheid en moed) die in deze regio geldt.
De kleine dorpen Plav en Gusinje bieden toegang tot Nationaal Park Prokletije. Ze worden gekenmerkt door een vredige, pastorale omgeving waar de echo’s van het Ottomaanse tijdperk nog te horen zijn. Plav ligt aan de kust van het met waterlelies bezaaide Meer van Plav. Gusinje ligt nabij de karstbronnen van Ali Pasha, in de uitlopers van de Albanese Alpen. Beide dorpen staan vol met interessante moskeeën uit verschillende tijdperken.
Kijk in Plav uit naar de verfijnde arabeskpatronen van de Emperor’s Mosque en de koepels van de Sultan’s Mosque; in Gusinje mag je de Vizier’s Mosque, met zijn slanke houten minaret en veranda, niet missen. De kula, een bewoonbare verdedigingstoren die families beschermde in tijden van belegering, vormt een uniek voorbeeld van de Ottomaanse cultuur in de regio en is tevens bewijs van diens turbulente geschiedenis. Met name de 17de-eeuwse Redžepagića Kula staat symbool voor die vervlogen tijden: twee benedenverdiepingen zijn gemaakt van stevige stenen muren en op een derde, houten verdieping steken balkons uit, het hout sierlijk bewerkt.
Door Montenegro loopt ook een mooie treinroute. Lees er hier alles over.
Plattelandstoerisme
In het noorden van Montenegro is het agritoerisme in opkomst, wat een mooie kans biedt om de levensstijl van de oude wereld te ervaren. Als je overnacht bij een lokale plattelandsfamilie zul je worden getrakteerd op maaltijden vol verse, biologische, in de tuin gekweekte producten. Je kunt je ook volledig onderdompelen in het landelijke leven door te proberen een koe te melken, bosbessen en paddestoelen te zoeken in het bos, bijenkorven te maken of rakija (brandewijn) te “bakken”.
Bij restaurant Dubirog Perović in het dorp Kralje, aan de weg van Berane naar Andrijevica komen zowel lokale bewoners als reizigers op doorreis om te genieten van de visspecialiteiten en de unieke sfeer. Er kan op het land gekampeerd worden en andere accomodaties zijn in aanleg. Het restaurant is gebouwd in dubirog-stijl (een houten hut in de vorm van een hooiberg) en heeft zijn eigen vijver waar forel in gekweekt wordt; natuurlijke, verse pastrmka (forel) en riblja čorba (vissoep) zijn dan ook de hoogtepunten van het menu.
Hoewel het bergachtige noorden niet echt wijnland is, leidt een kort reisje richting het zuiden, naar het dromerige nationaal park rond het Meer van Shkodër, je langs Vinarija Ukšanović in het dorp Boljevići, bij Virpazar. Deze door een familie gerunde wijngaard met proefkelder maakt deel uit van de wijnregio Crmnica, waar men vijf wijnsoorten maakt. De wijnmakerij Ukšanović maakt zijn eigen rosé, Lisičina, en de beroemdste rode wijn uit Montenegro: Vranac (beiden droog en half-zoet). Een proeverij begint, geheel volgens lokale traditie, met rakija – probeer loza s pelinom (druif met alsem) – en eindigt met een selectie zelfgemaakte fruitlikeuren.
Openingsbeeld: MikeMareen/iStock